ตลาดข้าวชาวนา: เส้นทางสู่ดุลยภาพและความเป็นธรรม

เนื้อหาจากรายงานวิจัย “ทางเลือกทางการตลาดของชาวนา: ผลกระทบเชิงโครงสร้างต่อความไม่เป็นธรรมและการกระจายผลประโยชน์” ของโครงการความเป็นธรรมทางสังคมเพื่อสังคมสุขภาวะ สถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย  งานวิจัยนี้มีโจทย์วิจัยเชิงคุณภาพหลักอยู่ 2 ข้อ คือ (ก) รูปแบบความสัมพันธ์ใหม่ที่เกิดขึ้นเป็นอย่างไร และ (ข) ผลกระทบของความสัมพันธ์ใหม่ที่มีต่อความเป็นธรรมในประเด็นโอกาส อำนาจ และสิทธิ และมีโจทย์วิจัยเชิงปริมาณ 1 ข้อ คือ ชาวนาที่เข้าร่วมตลาดทางเลือกไดรับผลประโยชน์เชิงมูลค่าทางเศรษฐกิจกจากการขายข้าวมากกว่าชาวนาที่เข้าร่วมตลาดทั่วไปหรือไม่ โดยทำการศึกษาตลาดทางเลือก 4 กรณี คือ (ก) เครือข่ายโรงเรียนชาวนา จังหวัดนครสวรรค์ (ข) กลุ่มเกษตรกรทำนาตำบลหนองสาหร่าย จังหวัดกาญจนบุรี (ค) เครือข่ายชาวนาในระบบการผลิตอินทรีย์ จังหวัดยโสธร และ (ง) เครือข่ายชาวนาในระบบการผลิตแบบอินทรีย์ จังหวัดสุรินทร์